جایگاه ویژه دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی موضوعی کیواس ۲۰۲۳

گزارش ۲۰۲۳ نظام رتبه‌بندی موضوعی کیواس (QS) منتشر شد و ۱۰ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در این رتبه بندی در ۱۶ موضوع جایگاه ویژه ای یافته اند. بهترین رتبه مربوط به دانشگاه صنعتی شریف است.

به گزارش پایگاه علم و پژوهش نیوز، رتبه بندی دانشگاه‌های جهانی QS بر اساس موضوع ۲۰۲۳ منتشر شد. این رتبه بندی در مجموع ۵۴ رشته را پوشش می‌دهد که در چهار حوزه موضوعی کلی گروه بندی شده اند.

رتبه بندی دانشگاه‌های جهانی QS بر اساس موضوع، هر ساله برای کمک به دانشجویان در انتخاب و شناسایی دانشگاه‌های پیشرو در یک موضوع خاص جمع آوری می‌شود. از استنادهای پژوهشی، همراه با نتایج نظرسنجی‌های بزرگ جهانی از کارفرمایان و دانشگاهیان، برای رتبه بندی دانشگاه‌ها استفاده می‌شود.

رتبه بندی امسال شامل سه موضوع جدید است: علم داده، تاریخ هنر و بازاریابی. بخشی از اطلاعات موردنیاز رتبه‌بندی موضوعی QS از طریق پایگاه استنادی اسکوپوس و بخشی دیگر نیز از نظرسنجی‌ها به دست می‌آید.

بر اساس رتبه کلی در حوزه فناوری و مهندسی بالاترین رتبه در میان دانشگاه‌های ایرانی متعلق به دانشگاه صنعتی شریف با رتبه =۲۴۴ است. پس از آن دانشگاه تهران با رتبه ۲۷۴، دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه = ۳۶۶ و دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه ۴۵۱-۵۰۰ قرار دارد.

همچنین رتبه کلی در حوزه علوم زیستی و علوم زندگی نشان می‌دهد که بالاترین رتبه در میان دانشگاه‌های ایرانی به دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه = ۲۰۹ اختصاص دارد. دانشگاه علوم پزشکی مشهد با رتبه ۴۰۱-۴۵۰، دانشگاه علوم پزشکی شیراز با رتبه ۴۵۱-۵۰۰ و دانشگاه تهران با رتبه ۴۵۱-۵۰۰ در رده‌های بعدی قرار دارند.

در بخش علوم پایه یا علوم طبیعی نیز دانشگاه تهران با رتبه ۴۰۱-۴۵۰ و دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۴۵۱-۵۰۰ برترین دانشگاه‌های ایرانی هستند.

اما رتبه بندی موضوعی کیواس (QS) شامل ۵۴ رشته موضوعی است. در گروه هنر و علوم انسانی، سه دانشگاه هاروارد، کمبریج و آکسفورد حائز رتبه‌های اول تا سوم این گروه هستند. در این گروه رشته‌های موضوعی زبان شناسی، الهیات و مطالعات دینی، باستان شناسی، معماری و ساختار محیطی، هنر و طراحی، تاریخ باستان و کلاسیک، زبان و ادبیات انگلیسی، تاریخ، زبان‌های مدرن، هنرهای نمایشی و فلسفه قرار دارند.

هیچ دانشگاهی از ایران در میان دانشگاه‌های حائز رتبه در گروه هنر و علوم انسانی قرار ندارد.

در گروه مهندسی و فناوری سه دانشگاه اول دنیا مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT)، دانشگاه استنفورد و دانشگاه کمبریج هستند.

رشته‌های موضوع گروه مهندسی و فناوری شامل مهندسی شیمی، مهندسی عمران و سازه، علوم کامپیوتر و سیستم‌های اطلاعات، مهندسی برق و الکترونیک، مهندسی نفت، مهندسی مکانیک، معدن و مهندسی معدن، علم داده است.

برترین رتبه در این رشته‌های موضوعی متعلق به دانشگاه صنعتی شریف در مهندسی نفت با رتبه ۲۳ در دنیا است. اما دانشگاه‌های ایران در رشته‌های معدن و مهندسی معدن و علم داده رتبه‌ای کسب نکرده اند.

در گروه علوم زندگی و پزشکی (علوم زیستی) نیز دانشگاه‌های ایران رتبه‌های درخوری کسب کرده اند. در این گروه سه دانشگاه هاروارد، دانشگاه آکسفورد و دانشگاه جان هاپکینز در رتبه‌های اول تا سوم گروه قرار دارند.

این گروه شامل رشته‌های موضوعی کشاورزی و جنگلداری، آناتومی و فیزیولوژی، علوم زیستی، دندانپزشکی، پزشکی، پرستاری، داروسازی و فارماکولوژی، روانشناسی، علوم دامپزشکی است که دانشگاه‌های ایرانی در رشته‌های دندانپزشکی، پرستاری، روانشناسی و علوم دامپزشکی رتبه‌ای کسب نکرده اند.

در گروه علوم طبیعی یا علوم پایه نیز سه دانشگاه هاروارد، مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) و کمبریج رتبه‌های اول تا سوم را به خود اختصاص داده اند. در این گروه رشته‌های موضوعی شامل شیمی، علوم زمین و دریا، علوم محیط زیست، جغرافیا، زمین شناسی، ژئوفیزیک، علم مواد، ریاضیات و فیزیک و نجوم هستند.

دانشگاه‌های ایرانی در رشته‌های شیمی، علوم محیط زیست، علم مواد، ریاضیات و فیزیک و نجوم دارای رتبه در نظام رتبه بندی کیواس هستند و در رشته‌های علوم زمین و دریا، جغرافیا، زمین شناسی، ژئوفیزیک رتبه‌ای ندارند.

رتبه‌بندی QS به‌عنوان یکی از معتبرترین نظام‌های بین‌المللی، توسط مؤسسه کاکارلی سیموندز انگلیس انجام می‌شود.

رتبه‌بندی موضوعی این نظام بر اساس پنج شاخص بررسی شهرت دانشگاه، ارزیابی کارفرمایان، تعداد استنادها به ازای هر مقاله، h- index و همکاری‌های بین‌المللی صورت می‌پذیرد و این شاخص‌ها هرکدام با وزنی متناسب با هر حوزه موضوعی، برای معرفی بهترین دانشگاه‌ها مشخص می‌شوند.