هوش مصنوعی دوست یا دشمن نسل انسان؟

هوش مصنوعی با وجود ظرفیت‌های گسترده برای به‌گارگیری در صنایع مختلف و فعالیت‌های گوناگون روزانه در صورتی که طبق استانداردی مشخص توسعه نیابد خطرات عدیده‌ای برای انسان‌ها به همراه خواهد داشت.

به گزارش پایگاه علم و پژوهش نیوز و به نقل از خبرگزاری آنا، همانطور که روز به روز هوش مصنوعی پیچیده تر و فراگیرتر می‌شود، صدا‌های هشداردهنده نسبت به خطرات گسترش نفوذ این فناوری (در حال و آینده) نیز بلندتر و بیشتر میشود. از به‌کارگیری فزاینده «اتوماسیون» در مشاغل خاص گرفته تا مسائل مربوط به سامانه‌های اطلاعاتی، یا سلاح‌های خودکار که کاملاً مستقل و بدون دخالت انسان عمل می‌کنند، همگی خطرات مربوط به هوش مصنوعی را تشکیل می‌دهند. اما درحال حاضر هنوز در مراحل اولیه این فناوری هستیم و راه طولانی در پیش است.

پس هوش مصنوعی در عین حال که زندگی بهتری را برای انسان فراهم می‌کند، خطرات جانبی زیادی را نیز به همراه دارد که در آینده با آن مواجه خواهند شد. فناوری که توسط انسان ایجاد شده، اما امکان دارد از کنترل انسان خارج شود. با این حال برخی کارشناسان این خطرات را تنها یک تهدید فرضی تلقی می‌کنند که ممکن است به ثمر ننشیند. در ادامه با بعضی از مهمترین خطرات هوش مصنوعی آشنا می‌شویم.

**اتوماسیون(خودکارسازی) مشاغل

اتوماسیون یا خودکارسازی مشاغل به‌عنوان یکی از فوری و مهمترین نگرانی‌ها درباره هوش مصنوعی شناخته می‌شود. دیگر اینکه هوش مصنوعی جایگزین انواع مشاغل خواهد شد یا خیر مهم نیست، چراکه درحال انجام است، بلکه مهم این است تا چه میزانی و درصدی این اتفاق میافتد. در بسیاری از صنایع به‌ویژه صنایعی که کارگران آن‌ها وظایفی قابل پیش‌بینی و تکراری انجام می‌دهند، این اتفاق قریب الوقوع خواهد بود.

بر اساس مطالعات مؤسسه بروکینز در سال ۲۰۱۹، ۳۶میلیون نفر در مشاغلی کار می‌کنند که در معرض تعویض با اتوماسیون قرار دارند؛ به این معنی که در مدت کوتاهی حداقل ۷۰ درصد از وظایف آن‌ها (از خرده‌فروشی و تحلیل اقتصادی بازار گرفته تا کار‌های خدماتی و کار در انبارها) توسط هوش مصنوعی انجام خواهد شد. این می‌تواند یکی از بزرگترین خطرات هوش مصنوعی در آینده باشد که بسیاری از کارشناسان به آن انتقاد دارند.

**خطر برای حیات بشر

درحالیکه از دست دادن شغل درحال حاضر مبرم‌ترین مسئله مربوط به اختلال هوش مصنوعی در نظر گرفته می‌شود اما باید بدانید این تنها یکی از خطرات بالقوه است. در مقاله‌ای مربوط به فوریه ۲۰۱۸ با عنوان «استفاده مخرب از هوش مصنوعی» منتشر شد، ۲۶ محقق از ۱۴ مؤسسه مجموعه‌ای از دیگر خطرات هوش مصنوعی را برشمردند که می‌توانند آسیب‌های جدی ایجاد کنند و یا حداقل در کمتر از پنج سال هرج و مرج جزئی ایجاد کنند.

**به خطر افتادن امنیت حریم خصوصی

استفاده مخرب از هوش مصنوعی می‌تواند حریم خصوصی ما را به خطر بیندازد. اکنون همه‌چیز در معرض اینترنت قرار گرفته است و افرادی که در این زمینه تخصص دارند شروع به سوءاستفاده از قدرت هوش مصنوعی کرده‌اند. چون الگورتیم‌های قابل اجرا در اینترنت کاملاً برای هوش مصنوعی قابل درک هستند لذا هاین فناوری در صورت عدم به‌کارگیری ایمن بر حریم خصوصی و امنیت تأثیر منفی خواهد گذاشت.

**تبعیض هوش مصنوعی و گسترش نابرابری اجتماعی و اقتصادی

گسترش نابرابری اجتماعی و اقتصادی به‌دلیل از دست دادن شغل ناشی از هوش مصنوعی یکی دیگر از نگرانی‌ها است. درکنار تحصیل، کار از دیرباز به عنوان محرکی در «پویایی اجتماعی» نقش داشته است. تحقیقات نشان داده در مشاغلی که مستعد تصاحب با هوش مصنوعی هستند، افرادی که در سطح پایین‌تری قرار دارند در مقایسه با افرادی که در موقعیت بالاتری هستند و پول بیشتری دارند، بسیار کمتر مستعد و به‌دنبال بازآموزی تخصص‌ها هستند.

**توسعه سلاح‌های خودکار

همه با ایلان ماسک موافق نیستند که هوش مصنوعی از سلاح‌های هسته‌ای خطرناکتر است. اما اگر هوش مصنوعی تصمیم به پرتاب سلاح‌های هسته‌ای یا مثلآ بیولوژیکی بدون دخالت انسان بگیرد، چطور؟ یا اگر دشمن داده‌ها را دستکاری کند تا "موشک‌های هدایت شونده با هوش مصنوعی» تغییر مسیر بدهند و جای دیگری فرود آیند، چه؟ هر دو احتمال وجود دارد و هردو در صورت اتفاق، فاجعه‌بار خواهند بود. بیش از ۳۰هزار محقق در حوزه هوش مصنوعی و روباتیک سال ۲۰۱۵ نامه سرگشاد‌ه‌ای را در این زمینه امضا نموده و نگرانی خود را ابراز کردند.

**بی‌ثباتی بازار سهام

آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که الگوریتم‌ها می‌توانند کل سیستم مالی ما را خراب کنند؟ بله! معاملات الگوریتمی والاستریت می‌تواند عامل بحران مالی بعدی در بازار‌ها باشد. برای مثال فروش میلیون‌ها سهام در بازار ایرلاین‌ها می‌تواند موجب ترس افراد شود و آن‌ها سهام خود در حوزه هتلداری را بفروشند و به تبع آن سهام‌های سایر شرکت‌های مرتبط با سفر، شرکت‌های لجستیک، موادغذایی و ... از این امر تأثیر می‌پذیرند و دچار بی‌ثباتی خواهند شد.

**خطر برای هنرمندان

بسیاری از منتقدان بر این باورند که هوش مصنوعی صنعت هنر را مختل می‌کند، زیرا هنرمندان را قادر می‌سازد تا خود را راحت‌تر نشان دهند. همچنین برخی از کار‌های پرهزینه مانند طراحی یا نقاشی را حذف می‌کند که این امر فرصت کمتری برای هنرمندان فراهم می‌کند تا از طریق هنر خود امرارمعاش کنند. برخی از مردم بر این باورند که این نوع فناوری جدید جایگزین انسان در جامعه خواهد شد و بنابراین نیازی به هنر مبتنی بر انسان نخواهد بود. با این حال دیگران معتقدند این فناوری تنها یک ابزار جانبی برای هنرمندی است که می‌خواهد افق‌های دید خود را گسترش دهد.

**خطر هوش مصنوعی در صنعت پزشکی

نگرانی‌ها در این حوزه شامل ایجاد تبعیض (در بیماران سفیدپوست و سیاهپوست)، عدم وضوح برخی الگوریتم‌های درمانی هوش مصنوعی، مسائل مربوط به حریم خصوصی داده‌های بیماران، مسائل امنیتی، خطا در سیستم‌های درمانی و ... می‌شود.

**سوءاستفاده و دستکاری در برخی امور

رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی از طریق 《الگوریتم‌های خودکار» در بازاریابی هدف بسیار موثر هستند. آن‌ها می‌دانند ما چه کسی هستیم، چه چیزی را دوست داریم و در حدس زدن آنچه که فکر می‌کنیم بسیار خوب عمل می‌کنند. در واقع با گسترش روزافزون تبلیغات، هوش مصنوعی می‌تواند داده‌های شخصی افراد را هدف قرار داده و هر اطلاعاتی را که بخواهد به‌دست آورده و منتشر کند. برای مثال شرکت کمبریج آنالیتیکا و سایر شرکت‌های مرتبط از داده‌های ۵۰ میلیون کاربر فیسبوک برای تاثیرگذاری بر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و همه‌پرسی برگزیت بریتانیا سوءاستفاده کردند و اگر اتهامات مطرح شده اثبات شود، این قدرت هوش مصنوعی را برای دستکاری برخی امور را نشان می‌دهد.

در مجموع باید همواره به این موضوع توجه داشت که فناوری هوش مصنوعی اگرچه برای انسان بسیار کارگشا و کمک کننده است، اما به‌دنبال خود برخی خطرات را نیز به‌همراه دارد که کارشناسان این حوزه بار‌ها درباره این خطرات هشدار داده‌اند.